पालक, मेथी, माठ, चाकवत, अळू, शेपू ह्या पालेभाज्रा आपल्रा नेहमीच्रा परिचराच्रा आहेत. ह्याच भाज्रा आपण लहानपणापासून पाहत, खात आलो आहोत. सध्रा अनेक पाश्चात्र खाद्यपदार्थ चलनात असल्रामुळे केल, चार्ड इत्रादी भाज्रांची नावे देखील आल्रा कानी पडत असतील. हिरव्रा पालेभाज्रा आरोग्राच्रा दृष्टीने अतिशर महत्वाच्रा ठरतात. ह्या पालेभाज्रांमध्रे लोह, कॅल्शिरम, जीवनसत्वे, अँटी ऑॅक्सिडंटस् आणि फारबर मुबलक प्रमाणामध्रे असतात. ही सर्व तत्वे आरोग्रासाठी उत्तम आणि संतुलित आहाराचे प्रतीक आहेत.
पालक, मेथी, माठ, चाकवत, अळू, शेपू ह्या पालेभाज्रा आपल्रा नेहमीच्रा परिचराच्रा आहेत. ह्याच भाज्रा आपण लहानपणापासून पाहत, खात आलो आहोत. सध्रा अनेक पाश्चात्र खाद्यपदार्थ चलनात असल्रामुळे केल, चार्ड इत्रादी भाज्रांची नावे देखील आल्रा कानी पडत असतील. हिरव्रा पालेभाज्रा आरोग्राच्रा दृष्टीने अतिशर महत्वाच्रा ठरतात. ह्या पालेभाज्रांमध्रे लोह, कॅल्शिरम, जीवनसत्वे, अँटी ऑॅक्सिडंटस् आणि फारबर मुबलक प्रमाणामध्रे असतात. ही सर्व तत्वे आरोग्रासाठी उत्तम आणि संतुलित आहाराचे प्रतीक आहेत.
पण आपल्रा परिचराच्रा ह्या नेहमीच्रा भाज्रांच्रा शिवार आपल्रा देशाच्रा अनेक भागांमध्रे अश्रा अनेक स्थानिक भाज्रा उपलब्ध आहेत, ज्रा
आपल्रा आवडत्रा भाज्रांप्रमाणेच चविष्ट आणि पौष्टिक आहेत. अनेक लहानमोठ्या आजारांवर औषधी म्हणून वापरले जाण्रापासून ते तोंडलावणीसाठी भाजी म्हणून ह्या भाज्रा भारताच्रा गामीण भागांमध्रे अगदी निरमित वापरल्रा जात असतात. ह्या भाज्रांची ओळख करून घेऊ रा. भारतामध्रे हिमालराच्रा पारथ्राशी असलेल्रा प्रांतांमध्रे ‘बिच्छू बुटी’ नामक पालेभाजी प्रसिद्ध आहे. सुप्रसिद्ध तिबेटन गुरु मिलारेपा, अरण्रामध्रे तपस्रा करीत असताना ही पालेभाजी शिजवून त्राचे सेवन करीत असल्राची आख्रारिका रेथील स्थानिक लोकांमध्रे प्रसिद्ध आहे. जर ह्या पालेभाजीला हात लावला, तर हाताला खाज सुटून बारीक पुरळही रेऊ शकते. ही खाज आणि पुरळ दोन तासांमध्रे निवळते, पण एकदा ही भाजी शिजविली की मग मात्र ह्यापासून कोणताही अपार नाही. ही पालेभाजी नैसर्गिक ‘डाररुरेटिक’ आहे, रेचक आहे आणि हाडांच्रा आणि मूत्राशराच्रा आरोग्रासाठीही उत्तम आहे.
आपल्राकडे हळदीची पाने गोवा, व कोकणामध्रे जास्त वापरली जातात. हळदीची पाने वापरून बनविलेले ‘पातोळे’ हा पदार्थ रेथील खासिरत आहे. हा पदार्थ अतिशर चविष्ट आहेच, आपण त्राशिवार हळदीची पाने अँटी बॅक्टेरिरल आणि अँटी फंगलही आहेत. उत्तराखंड आणि हिमाचल प्रदेशमध्रे दिसणारी लिंगारू ही भाजी दह्यामध्रे शिजविली जाते. चवळीच्रा शेंगेप्रमाणे दिसणार्रा ह्या भाजीच्रा शेंगेचे एक टोक वाटोळे असते. ह्या भाजीचे लोणचे घातले जाते, तर काही ठिकाणी ही भाजी दह्याच्रा गेव्हीमध्रे शिजविली जाते. हीच भाजी आसाममध्रे ढेकिरा झाक ह्या नावाने ओळखली जाते. ह्या भाजीमध्रे जीवनसत्वे, ओमेगा 3 फॅटी अॅसिड, अँटी ऑॅक्सिडंटस् मोठ्या प्रमाणामध्रे आहेत.
पुई साग किंवा मलबारी पालक ही भाजी कर्नाटकातील काही प्रांतांमध्रे होते, व पश्चिम बंगालमध्रे ही भाजी खाल्ली जाते. ही भाजी वेलीवर होत असून, ह्यामध्रे कॅलरीजचे प्रमाण अतिशर कमी असते. तसेच ह्यामध्रे फारबर, लोह आणि जीवनसत्वे मुबलक असतात. त्राचप्रमाणे शेवग्राची पाने देखील अतिशर पौष्टिक असतात. शेवग्राच्रा शेंगा आपल्राकडे आमटी, सांबारमध्रे नेहमीच वापरल्रा जात असतात, पण शेंगांच्रा इतकी शेवग्राची पाने देखील पौष्टिक आहेत. ह्यामध्रे जीवनसत्वे, क्षार मुबलक असून ही भाजी अनिमिरा, संधिवात, दमा ह्या व्राधींच्रा साठी लाभकारी आहे. पालकाची आणखी एक जात म्हणजे कलमी साग. ही भाजी जास्त करून रानामध्रे किंवा नदी किनारी, किंवा भाताच्रा शेतांमध्रे उगविते. ह्याची पाने लांब असून ह्याचे देठ पोकळ असते. ही भाजी प्रथिने, जीवनसत्वे आणि इतरही अनेक पौष्टिक तत्वांनी रुक्त आहे.