maharashtra

आषाढी एकादशी कधी आहे? जाणून घ्या तिथी, मुहूर्त आणि महत्व


When is Ashadhi Ekadashi? Know Tithi, Muhurat and Significance
Ashadhi Ekadashi Date in Marathi: आषाढ महिन्याच्या शुद्ध पक्षातील एकादशीला आषाढी एकादशी म्हणतात. आषाढी एकादशी म्हटली की, आपल्याला वेध आषाढी वाऱ्यांचे. आषाढी वारींना सुरवात झाली असून, राज्यातील विविध भागांतून लाखों वारकरी पायी पंढरपूरला निघाले आहेत. जाणून घेऊया आषाढी एकादशी कधी आहे? आषाढी एकादशीला देवशयनी एकादशी का म्हणतात? एकादशीचा मुहूर्त, पूजाविधी आणि महत्व.लागतात ते

प्रत्येक मराठी महिन्यात दोन एकादशी येतात. ज्यावर्षी अधिक मास असेल, त्यावर्षी दोन एकादशी अधिक असतात. म्हणजेच सामान्यपणे वर्षाला २४ असलेल्या एकादशी अधिक मासाच्या वर्षात २६ होतात. आषाढ महिन्याच्या शुद्ध पक्षातील एकादशीला देवशयनी एकादशी म्हटले जाते. काही ठिकाणी ही तिथी पद्मनाभा एकादशी म्हणून ओळखली जाते. महाराष्ट्रात आषाढी एकादशीचे महत्त्व अतिशय वेगळे आहे. विठ्ठलाच्या भेटीची ओढ लागलेले वारकरी पंढरपुरात दाखल होतात. राज्यातील विविध भागांतून लाखों वारकरी पायी पंढरपूरला जातात. संत ज्ञानेश्वरांपासून ते जगद्गुरू संतश्रेष्ठ तुकाराम महाराजांपर्यंत अनेक संतांच्या पालख्या पंढरपूरला मार्गस्थ होतात. विठुनामाच्या गजरात तहान-भूक हरपून वारकरी विठ्ठलाचे दर्शन घेतात. आषाढी एकादशीला देवशयनी एकादशी का म्हटले जाते? आषाढी एकादशी कधी आहे, मुहूर्त, पूजाविधी आणि महत्व जाणून घेऊया.

आषाढी एकादशी मुहूर्त

आषाढी एकादशी प्रारंभः २९ जून २०२३ पहाटे ३ वाजून १८ मिनिटांनी ते

आषाढी एकादशी समाप्तीः ३० जून २०२३ रोजी पहाटे २ वाजून ४२ मिनिटे

भारतीय पंचांगानुसार, सूर्योदयाची तिथी मानण्याची प्राचीन परंपरा असल्यामुळे आषाढी एकादशी गुरुवार २९ जून २०२३ रोजी साजरी करण्यात येईल.

म्हणून आषाढी एकादशीला देवशयनी एकादशी म्हणतात

काही पुराणांमधील उल्लेखानुसार, श्रीविष्णूंनी वामन अवतार धारण करून बळी राजाला पाताळात धाडले होते. त्याचप्रमाणे बळी राजाला त्याच्या राज्याचे संरक्षण करण्याचे वचनही दिले होते. बळी राजाला दिलेल्या वचनाचे पालन करण्यासाठी श्रीविष्णू द्वारपाल म्हणून पाताळात जातात. हा काळ आषाढी एकादशी ते कार्तिकी एकादशीचा मानण्यात आला आहे. श्रीविष्णू आषाढी एकादशीला बळीच्या राज्यात जातात आणि कार्तिकी एकादशीला स्वगृही क्षीरसागरात परतात, अशी मान्यता आहे. त्यामुळे आषाढी एकादशी देवशयनी आणि कार्तिकी एकादशी प्रबोधिनी एकादशी नावाने ओळखली जाते.

आषाढी एकादशीची पूजाविधी

विठ्ठल हा विष्णूचा अवतार समजण्यात येतो. यामुळे आषाढी एकादशीला पंढरपूरात विठ्ठलाच्या दर्शनाला रीघ लागते. एकादशीच्या आदल्या दिवशी अर्थात दशमीच्या दिवशी एकभुक्त राहावे. एकादशीला पहाटे उठून स्नान करून तुळस वाहून विष्णूपूजन करावं. हा संपूर्ण दिवस उपवास करायचा असतो.
रात्री हरिभजन करत जागरण करावं. विठ्ठल नामाचा जयघोष करत संपूर्ण दिवस देवाच्या नामस्मरणात घालवावा. यादिवशी पंढरपूरमध्ये असणारे वारकरी विठ्ठलाची आरती, विठ्ठल नामाचा जयघोष करत असतात. आषाढ शुद्ध द्वादशीला वामनाची पूजा करून पारणं सोडावं. या दोन्ही दिवशी विष्णू देवाची पूजा करावी आणि अहोरात्र तुपाचा दिवा लाववा.